“Kullanıcı Odaklı Tasarım ve Web” konulu yazısında Raïssa Katz-Haas webte kullanıcı odaklı tasarım için pek çok ipucu sunuyor.
Yazının orjinali oldukça kapsamlı, ben sadece bana ilginç gelenleri maddeler halinde, daha derli toplu bir hale getirdim.
Görsellik
Navigasyon gibi önemli tasarım elemanlarını kolayca görülebilir şekilde yerleştirin, böylece kullanıcılar ne yapabileceklerini ve ne yapamacayaklarını tek bir bakışta kestirebilsinler. Görsellik kullanıcıların hareketlerinin etkilerini tahmin etmelerine yardımcı olur.
Hafıza Yükü
Hafıza yükünü azaltmak için ekrandaki elemanları sitenin tamamında geçerli olacak şekilde anlamlı ve tutarlı yapın. Böylece, kullanıcılar bir sayfadan diğerine geçtiklerinde, elemanların ne anlama geldiğini hatırlamak zorunda kalmayacaklar. Ayrıca, yeni nesneleri kullanıcıların daha önceden alışkın oldukları ile ilişkilendirmek te, kullanıcıların hafızalarındaki yükü azaltmada etkili olacaktır.
Geribesleme
Kullanıcılara hareketleri karşılığında, anında geribesleme sağlayın. Örneğin, kullanıcı bir butona bastığında, ekranda birşeyler değişmeli ki, kullanıcı sistemin işlemi anladığını ve yerine getirdiğini anlasın.
Bilgiye Erişebilirlik
Kullanıcılar aradıkları bilgiyi kolayca ve hızlıca bulmak isterler. Kullanıcıların bu ihtiyaçlarını yerine getirmelerini sağlamak için:
+ Kullanıcılara aradıkları bilgiye ulaşabilmeleri için, navigasyon öğeleri, arama fonksiyonları ve site haritası gibi birden fazla seçenek sunun. Ancak, kafalarının karışmasını önlemek için tek seferde, belli sayıda seçenek sunun.
+ Bilgiyi küçük, sindirilebilir, kullanıcı için anlamlı olabilecek parçalara bölün.
+ Kullanıcıların istediklerinde, sayfaları şöyle bir gözden geçirmelerini kolaylaştırın; okumak yerine sadece bir gözden geçirme ile de, ilgilendikleri bilgileri görebilmelerini sağlayacak ipuçları kullanın.
Yönlendirme / Navigasyon
Aşağıdaki navigasyonla ilgili ipuçlarını kullanarak, kullanıcların istedikleri bilgiye kolayca ulaşmalarına yardımcı olabilirsiniz:
+ Linkleriniz yeterince açıklayıcı olsun.
+ Bir site haritası bulundurun.
+ Diğer sayfalara geçmek için açık yollar sunun.
+ Her sayfada, kullanıcının o an hangi sayfada olduğunu ve hangi sayfalara nasıl gidebilceğini anlatan tasarım elemanları kullanın.
“Frame” kullanmayın. İllâ “frame” kullanmanız gerekiyorsa, idareli kullanın. “Frame”li sayfalarda pek çok normal browser fonksiyonu/özelliği olması gerektiği gibi çalışmadığından, bu kullanıcının kafasını karıştırabilir. Web kullanıcılarının yaklaşık % 60’ının ana navigasyon aracı olarak “Geri” butonunu kullandığını düşünürsek, bunun olması gerektigi gibi çalışmadığı durumlarda kullanışlılık sorunlarının su yüzüne çıkacağını hesaba katmamız gerekir.
Hata Mesajları
Kullanıcıların hata yapması muhtemel durumlardan kaçınarak kullanıcı hatalarını en aza indirmeye çalışın. Aynı zamanda, hata yapılan yerin kullanıcı tarafından bilinmesini sağlayın ki, kullanıcılar hatalarını kolayca görsün ve düzeltebilsin.
Haz Verme – Sitenizi kullanması ve görüntülenmesi zevk verecek şekilde tasarlayın. Kullanıcıların arayüze karşı olan tatminleri, onların
+ Kullanım kolaylığı le ilgili algılarını,
+ Siteyi nasıl kullanacaklarını öğrenmedeki motivasyonlarını,
+ Sitedeki bilginin güvenilirliği hakkındaki fikirlerini
etkiler.
Metinlerin Okunurluğu
Metinleriniz kolay-okunur olsun. Online dokümantasyon hazırlarken şunlara dikkat edin:
+ Metinlerinizin özellikl gövde kısmlarında “serif font”lar yerine “sans serif font”lar kullanın.
+ Süslü fontlar kullanmayın.
+ Orta boyutta fontlar kullanın. (Gövde metninde, “sans serif font”lar için 9-11 pt, “sans serif font”lar için de 11-12 pt genelde iyidir.)
+ Metnin tümünü büyük harf yapmak yerine, büyük küçük harfi karışık kullanın.
+ Dizi uzunluğunun 50-60 karakterden fazla olduğu metinlerin okunması daha zor olur.
+ Okunurluğu arttırmak için, artalan ile metin renklerinin birbirinin zıttı olmasına dikkat edin. Açık bir artalan üzerinde, koyu bir metin en iyi şekilde okunur.
Kullanılan dil
Aşağıdaki ipuçlarını kullanarak metinlerinizin kullanışlılığını arttırabilirsiniz:
+ Tutarlı bir dil kullanın.
+ Teknik terimler yada jargon yerine kelimelerin günlük kullanımlarını seçin.
+ Aktif gramer yapıları (örneğin “x y tarafından yapıldı” yerine, “y x’i yaptı”) kullanın.
+ Basit cümle yapıları kullanın.
İnternet kültürel ve ulusal sınırları aşan bir yapı olduğundan, muğlaklıklar konusunda dikkatli olun. Şunlar yanlış anlaşılmanıza neden olabilir:
+ Espiriler (Espiri kültürler arasında farklı çevrilebilir. En iyi ihtimalle anlaşılmaz, en kötü ihtimalle ise saldırı olarak algılanabir.)
+ Metaforlar
+ İkonlar
+ Deyimler
+ Kelime oyunları
Görsel tasarım
Ara yüzünüzün estetiği, bilgiyi kullanıclarınıza etkili şekilde iletmede önemli bir rol oynar. Sitenizi tasarlarken, şu görsel tasarım stratejilerini dikkate alın:
+ İlginç ancak sade ve kolay anlaşılır sayfalar yapın.
+ Bilgilendirmek için grafikleri kullanın. Bu kullanıcıların memnuniyetini ve motivasyonunu arttırır. Bunun yanında, sadece dekorasyon görevi gören grafikler kullanmaktan kaçının.
+ Büyük boyutlu grafikler kullanmamaya çalışın. Bu sayfanın yüklenme hızını arttıracağı için, kullanıcılarınızın sabır ve enerjisinden yememiş olursunuz.
+ En önemli öğeleri, görsel olarak öncelikli olacak şekilde tasarlayın.
+ Birbiriyle ilişkili elemanları gruplandırın, böylece kullanıcılar sadece bulundukları yerlere bakarak elemanları ilişkilendirebilirler.
+ Önemli elemanları vurgulamak, sayfayı görsel anlamda düzenlemek ve kullanıcıların gözlerine biraz boş alan bırakmak için beyaz boşluklar kullanın.
+ Renkleri kullanırken tutucu olun. Renk kullanıcların ilgisini çekmede yardımcı olurken, onları gereksiz yere şaşırtabilir yada yanlış yönlendirebilir. Aynı zamanda, her kesin aynı donanıma sahip olmadığını hesaba katarak, kullandığınız rengin web ortamında ve farklı platformlarda sizin olmasını istediğiniz gibi görüntülendiğinden emin olun.